Ogólnopolski Rok Jubileuszowy bł. Karola de Foucauld – francuskiego misjonarza i pustelnika zamordowanego na Saharze w 1916 r. – zainaugurował w Opolu bp Andrzej Czaja. „Przyjęcie miłosierdzia Boga, życie Emmanuelem i okazywanie miłosierdzia bliźnim, dzieląc się Nim to cała głębia tajemnicy nazaretańskiego domu” – powiedział biskup opolski w kościele seminaryjno-akademickim.
Stylem swojego życia francuski trapista dał podwaliny pod nową formę życia zakonnego w Kościele: życia kontemplacyjnego, nieklauzurowego, przeżywanego wśród prostych ludzi. Od Boga uczył się jak być bratem każdego: wierzącego i niewierzącego, bogatego i biednego, bratem chrześcijan, muzułmanów i żydów.
Podczas inauguracji roku poświęconego francuskiemu zakonnikowi bp Czaja apelował, aby w przygotowaniu do Bożego Narodzenia nie skupiać się tylko na zewnętrznej oprawie, a w czasie świąt na konsumowaniu tego, co przygotowane, lecz aby o wiele bardziej zadbać o wnętrze serc i atmosferę miłości w naszych rodzinach.
„Dom tworzą ludzie wtedy, gdy się wzajemnie miłują. W stajni, ubóstwie i chłodzie Józef z Maryją stworzyli Jezusowi dom” – zaznaczył bp Czaja nawiązując do duchowości Nazaretu, którą żyją wspólnoty bł. Karola de Foucauld. Opolski ordynariusz stwierdził ponadto, że sednem tajemnicy i duchowości Nazaretu jest zawierzenie i ofiarna służba.
Według hierarchy, warunkiem rozwoju i promieniowania miłosierdzia Bożego w naszym życiu oraz innych jest prosta, żywa wiara. „Jak trudno nieraz uwierzyć w głębię tajemnic, które dokonują się w sakramentach. W takim niepozornym domku – konfesjonale, przy ołtarzu. To wręcz nie do wiary, że Bóg wszystko zgładził, pojednał, łaską uświęcającą na nowo obdarzył, w stan wielkiej zażyłości wprowadził po tym, jak go zdradziłem. To nie do wiary, żeby można było wziąć z ołtarza Boga w swoje serce. Tak ciągle miłosierdzie Boże człowieka zaskakuje” – mówił bp Czaja.
Kaznodzieja zaznaczył też, że Bóg postępuje wobec nas nie tylko jak czuła matka, ale też jak ojciec dbający o nasz rozwój, kształtujący nas przez próby, byśmy mogli coraz bardziej Mu zawierzyć. „Wiele razy w życiu tak przychodzi Boże miłosierdzie – poprzez stany, które bolą. Pan Bóg czasem dopuszcza krzyż. Im bardziej miłuje, tym bardziej „krzyżuje”. Krzyż od Pana dany jest Jego miłosierdziem, które jeszcze trudniej przyjąć. Tu trzeba wiary wielkiej, bo ten rodzaj miłosierdzia właśnie uświęca najbardziej!” – podkreślił.
Bp Czaja życzył wszystkim, aby w prostocie dnia codziennego naśladowali Chrystusa, czerpali z Jezusa i Nim się dzielili. „Myślę, że wyraz ascezy, który mocno jest obecny w duchowości brata Karola jest bardzo potrzebny także w dzisiejszym układaniu życia seminaryjnego i kapłańskiego. Gubimy coraz bardziej wymiar ascezy i pokuty, sprowadzając go tylko do postu” – stwierdził.
Osoba i życie bł. Karola de Foucauld inspiruje duchowością kilka wspólnot zakonnych i świeckich w Polsce: małe siostry Jezusa, mali bracia Jezusa, Wspólnota Kapłańska Jesus-Caritas, Instytut Świecki Jesus-Caritas, braterstwo świeckie, wspólnota rodzin Duży Dom, wspólnoty kleryckie.
Pierwsze wspólnoty, które tak bardzo chciał założyć, by były małymi ogniskami pokoju, miłości, modlitwy i gościnności, powstały dopiero parę lat po jego śmierci.
Karol (Charles) de Foucauld urodził się 15 września 1858 r. w Strasburgu. Pochodził z rodziny arystokratycznej. W latach młodzieńczych utracił wiarę. W 1879 r. ukończył szkołę oficerską i odbył służbę wojskową w Oranie. Zafascynowany kulturą arabską podał się w 1882 r. do dymisji i udał w podróż naukową do Maroka. Reportaże z tej podróży przyniosły mu duży rozgłos, a Towarzystwo Geograficzne w Paryżu przyznało mu złoty medal. Pod wpływem swojej kuzynki i przyjaciela rodziny nawrócił się. W 1890 r. wstąpił do zakonu trapistów i przyjął imię Maria Alberyk. Od 1895 r. projektował reguły dla nowych wspólnot zakonnych oparte na duchowości Świętej Rodziny z Nazaretu.
Zwolniony w 1897 r. ze ślubów zakonnych wyjechał do Ziemi Świętej, gdzie pod imieniem Karola od Jezusa prowadził życie kontemplacyjne przy klasztorze klarysek w Nazarecie. W 1901 r. przyjął święcenia kapłańskie. Pod koniec tegoż roku osiedlił się w pustelni Beni Abbes w środkowej Algierii służąc tubylcom pomocą. Pełnił też funkcję duszpasterza w garnizonach francuskich w Afryce i był doradcą władz wojskowych w Hoggarze. Od 1904 r. przebywał wśród Tuaregów na Saharze, gdzie założył pustelnię w Tamanrasset. Tam m.in. przełożył Ewangelię na język tuareski. Zginął w 1916 r. zastrzelony przez członka muzułmańskiej sekty sufickiej sanusijja.
Duchowość Foucaulda inspirowana jest ideą życia na pustyni: samotność, surowa asceza i kontemplacja, mające prowadzić do zjednoczenia z Bogiem. Charakteryzuje ją jednocześnie aktywność misyjna i świadectwo życia konsekrowanego, głównie przez pracę fizyczną, braterstwo i przyjaźń z ludźmi przy dostosowaniu się do stylu życia ubogich. Praca na własne utrzymanie ma być realizacją ślubu ubóstwa i naśladowaniem ukrytego życia Jezusa w Nazarecie.
Chociaż „brat Charles” marzył o braciach, zmarł samotnie. Dopiero w 17 lat po jego śmierci, w 1933 r. pięciu paryskich seminarzystów i księży udało się na Saharę, by tam prowadzić życie monastyczne w oparciu o regułę Karola de Foucauld przyjmując nazwę Zgromadzenie Małych Braci Jezusa. W późniejszym okresie powstało zgromadzenie małych sióstr Jezusa oraz małych sióstr i braci od Ewangelii, jak też i kilka instytutów świeckich oraz grup nieformalnych i stowarzyszeń kościelnych. Są one obecne również w Polsce.
Proces beatyfikacyjny na szczeblu diecezjalnym został zamknięty 4 marca 2003 r. w Mediolanie. Wzięła w niej również udział pochodząca z diecezji mediolańskiej kobieta, której cudowne uzdrowienie, za wstawiennictwem sługi Bożego potwierdziła specjalna komisja lekarska.
W obecności papieża Jana Pawła II Kongregacja Spraw Kanonizacyjnych ogłosiła 20 grudnia 2004 r. dekret uznający ten cud, co otworzyło drogę do beatyfikacji o. Karola de Foucauld. Na ołtarze wyniósł go Benedykt XVI 13 listopada 2005 r. w Watykanie.
Mottem Roku Jubileuszowego są słowa z Ewangelii, które dogłębnie wstrząsnęły życiem francuskiego trapisty: „Cokolwiek uczyniliście jednemu z tych braci Moich najmniejszych, Mnieście uczynili”.
Jednym z głównych punktów uroczystości Roku Karola de Foucauld była 24-godzinna modlitwa w Nazarecie o pokój w rocznicę śmierci błogosławionego – 1 grudnia br. Ponadto w marcu przyszłego roku odbędzie się międzyreligijne spotkanie. Rok jubileuszowy zakończą uroczystości liturgiczne w Nazarecie 1 grudnia 2016 roku w 100. rocznicę śmierci bł. de Foucauld.
Również w rodzinnej Francji zostaną w tym czasie zorganizowane liczne wydarzenia okolicznościowe, zwłaszcza w diecezji Viviers (Ardech) w południowo-wschodniej części kraju, gdzie były żołnierz i geograf przyjął święcenia kapłańskie w 1901 roku.