Ordynariusz diecezji gliwickiej bp Jan Kopiec wziął udział 3 marca w spotkaniu promocyjnym reprintu książki Josepha Gregora „Augustin Weltzel” i jego prac historycznych o Górnym Śląsku w Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej w Opolu.
Wykład o największym dziewiętnastowiecznym badaczu dziejów Śląska bp prof. Jan Kopiec rozpoczął od nakreślenia jego życiorysu.
Augustyn Weltzel żył w latach 1817-1897. Całe jego życie związane było z dawną wielką diecezją wrocławską. Urodzony w Jelczu na Dolnym Śląsku. Studiował we Wrocławiu. Święcenia kapłańskie przyjął w 1842 roku w stolicy ówczesnego Śląska. Potem przez 14 lat pracował w Szczecinie, który wówczas podlegał jurysdykcji biskupa wrocławskiego. Następnie objął parafię w Tworkowie (dzisiejsza diecezja opolska), gdzie dożył 80. roku życia. „Jak na tamte czasy, taki wiek świadczy o dobrym zdrowiu, kondycji i umiejętności właściwej organizacji życia i pracy” – powiedział bp Kopiec.
Ordynariusz diecezji gliwickiej podkreślił, że „ks. Weltzel należał do pokolenia, które było zafascynowane możliwością uprawiania także tego, co dziś nazywamy pracą badawczą. Nigdy nie objął uniwersyteckiej katedry, ani nie należał do elit naukowych i kościelnych. Był zwykłym wiejskim proboszczem, a jednak potrafił uczynić z tego niezwykle cenny atut. To właśnie do ks. Weltzla zwracali się pokornie profesorowi uniwersyteccy, aby uzyskać wiele informacji” – dodał.
Urząd pocztowy w Tworkowie otwarto dopiero w 1878. „Pocztę, jak się powszechnie żartobliwie mówiło” – przypomniał bp Kopiec – „uruchomiono z powodu ks. Weltzla. Tysiące listów i przesyłek z książkami i wypisami, do tej małej miejscowości przychodziły właściwie tylko do miejscowego proboszcza”.
„Ks. Weltzel pisał wszystkie swoje prace rysikiem, ponieważ nie było jeszcze maszyn do pisania ani komputerów” – powiedział biskup gliwicki. „Pod koniec życia ks. Augustyn miał wielkie problemy ze wzrokiem wskutek wieloletniego ślęczenia nad dokumentami przy słabym oświetleniu. Do końca życia był niezwykle aktywny. Umarł po krótkim okresie choroby. Pochowany, zgodnie z życzeniem, przy głównym wejściu kościoła w Tworkowie” – dodał bp Jan Kopiec.
Ks. Augustyn Weltzel, zwany „śląskim Tacytem”, zasłynął głównie jako autor monografii śląskich miast (np. Raciborza, Koźla, Prudnika, Dobrodzienia czy Żor) oraz znanych śląskich rodów, takich jak: Saurma i Sauerma, Praschmów, Gaszynów, Oppersdorfów czy Eichendorffów. Chociaż styl pisania ks. Weltzla daleko odbiega od dzisiejszego stylu pisania monografii, to pozostaje cennym źródłem wiedzy historycznej tamtej epoki.