W dniu 31 lipca br. zakończone zostały w Katedrze Opolskiej uzupełniające badania archeologiczne, prowadzone przy odkrytym dwa lata temu ołtarzu późnoromańskiego kościoła kolegiackiego. Badania zlecone zostały decyzją księdza biskupa Andrzeja Czai przez Kurię Diecezji Opolskiej. Stało się tak z powodu troski o rzetelność badawczą, obiektywizm decyzji urzędniczych, poprawność działań konserwatorskich oraz w pierwszym rzędzie o historyczną prawdę.

Badania te zmieniły dotychczasowe, wstępne interpretacje badaczy, wprowadzając do historii katedry nieznane dotychczas fakty. Jednym z wyników ostatnich badań jest rekonstrukcja procesu stratyfikacji rejonu ołtarza, w tym ceglanego grobowca, ponad którym spoczywa ceglany blok z monochromatyczną polichromią, uznany roboczo przed rokiem za zwieńczającą książęcy pochówek „tumbę”.

W świetle nowych informacji dotychczasowe przypuszczenia pozostają w sprzeczności ze zgromadzonymi obecnie dowodami. Po pierwsze, nie odnaleziono przekazu źródłowego, poświadczającego obecność średniowiecznych, książęcych pochówków w kościele kolegiackim. Po drugie, przesunięciu uległ czas pojawienia się ceglanego grobowca (o co najmniej 150 lat). Tym samym swoje ramy chronologiczne zmienia też tajemniczy blok ceglany z polichromią, nazwany dotychczas „tumbą” - jest bowiem obiektem wtórnym wobec grobowca i jak wskazują ostatnie ekspertyzy, pełnił pierwotnie inną funkcję.

Celem uzupełnienia wiedzy o tego typu obiektach, prezentujemy definicję terminu tumba, zamieszczoną w Słowniku Terminologicznym Sztuk Pięknych (red. Krystyna Kubalska-Sulkiewicz, Warszawa 2003, s. 422): „tumba - zasadnicza część nagrobków gotyckich i renesansowych o kształcie skrzyni zamkniętej od góry poziomą płytą z rzeźbioną postacią zmarłego, umieszczaną najczęściej bezpośrednio na posadzce kościoła; tumby wykonywano zwykle z kamienia, w niektórych późnogotyckich nagrobkach także z brązu, zdobiono ją na ścianach bocznych płaskorzeźbą (np. postaciami płaczków, scenami religijnymi, motywami heraldycznymi). Terminu tumba nie stosuje się do starożytnych i wczesnochrześcijańskich sarkofagów, nawet jeśli mają kształt skrzyni. (tumba – w późnołacińskiej terminologii kościelnej, z gr. tymbos; grób, nagrobek).