W ramach projektu Wydziału Teologicznego UO i Radia DOXA "Akademia Wiary" zapraszamy na szósty wykład z cyklu "Credo". Prelekcję o Kościele prezentuje ks. bp dr hab. Andrzej Czaja, Wielki Kanclerz WT UO.

W czasie pandemii dla wielu ludzi środki masowego przekazu takie jak radio lub telewizja stały się jedyną formą uczestnictwa we Mszy świętej i nabożeństwach. W najnowszym odcinku "Expressu liturgicznego" ks. prof. Marek Lis porusza temat liturgii w mediach. Zapraszamy. 

Opole, dnia 25 marca 2021 roku
Nr 6/2021/A/KNC-K

DEKRET NA CZAS PANDEMII

W trosce o oddawanie należnej czci Bogu Wszechmogącemu oraz uświęcenie wiernych i ich ochronę przed zakażeniem, w nawiązaniu do przepisów obowiązującego prawa kościelnego i świeckiego, od dnia dzisiejszego aż do odwołania na terenie Diecezji Opolskiej postanawiam, co następuje.

ZASADY DOTYCZĄCE OBIEKTÓW KULTU RELIGIJNEGO I ICH OTOCZENIA

1. W kościołach czy kaplicach w obrzędach kultu religijnego nie może uczestniczyć więcej niż 1 osoba na 20 m², zachowując dystans między sobą nie mniejszy niż 1,5 m, chyba, że wspólnie zamieszkują. Informację o dopuszczalnej liczbie wiernych należy wywiesić na głównych drzwiach kościoła bądź w ich pobliżu.
2. Na zewnątrz świątyń nie obowiązują limity wiernych, a jedynie konieczność zasłaniania ust i nosa oraz dystansowanie się na odległość nie mniejszą niż 1,5 m.
3. Zobowiązuję wiernych do zakrywania maską ust i nosa podczas przebywania w obiektach kultu religijnego bądź w ich otoczeniu. Dotyczy to również koncelebransów i usługujących. Z tego obowiązku wyłączeni są jedynie główni celebransi oraz ci, którym zezwalają na to odrębne przepisy państwowe.

SPRAWOWANIE LITURGII I UCZESTNICTWO W NIEJ

4. Podtrzymuję dyspensę od obowiązku uczestnictwa w niedzielnej i świątecznej Mszy świętej osobom w podeszłym wieku i innym poważnie zagrożonym z uwagi na tzw. choroby towarzyszące czy stan błogosławiony, osobom z objawami infekcji, przebywającym w kwarantannie i samoizolacji, odczuwającym wzmożoną obawę przed zakażeniem oraz tym wszystkim, którzy nie z własnej winy nie mogą uczestniczyć w liturgii (np. ze względu na ustanowione ograniczenia nie dostaną się do kościoła).
5. Podtrzymuję przyznane wszystkim parafiom nieograniczone prawo do binacji, trynacji i kwadrynacji Mszy świętych. Na dodatkowe Msze święte nie wolno przyjmować intencji wcześniej niż 14 dni przed ich planowanym aplikowaniem. Kapłanom starszym, chorym oraz objętym kwarantanną pozwalam celebrować Mszę świętą w ich prywatnym mieszkaniu.
6. W kościołach parafialnych zalecam częste wystawianie Najświętszego Sakramentu i odprawianie adoracji przy Nim z odśpiewaniem suplikacji. W przypadku proboszczów sprawujących posługę w kilku parafiach (ex currendo), miejscem adoracji ma być kościół parafii, na terenie której proboszcz mieszka.
7. Zachęcam do dalszego korzystania ze specjalnego formularza Mszy świętej „W czasie pandemii” oraz do częstego śpiewu suplikacji.
8. Zachęcam do transmitowania Mszy świętych i nabożeństw dla wiernych, którzy nie mogą w nich fizycznie uczestniczyć. Równocześnie przypominam, że nie wolno udostępniać nagrań obrzędów kultu religijnego po ich zakończeniu.
9. Sprawowanie sakramentu pokuty nie może się odbywać w zamkniętych konfesjonałach. W przypadku, gdy w danym kościele nie ma konfesjonałów otwartych, należy przenieść spowiedź do bocznych kaplic czy innych tego typu miejsc w kościołach bądź w bliskiej od nich odległości, odpowiednio przestronnych i często wietrzonych. Krata, oddzielająca penitenta od spowiednika, ma być pokryta folią ochronną, właściwie dezynfekowaną i codziennie zmienianą. Zarówno penitent, jak i spowiednik mają mieć zasłonięte usta i nos. Zabrania się podawania wiernym do ucałowania stuły tam, gdzie jest taki zwyczaj.

ROZDZIELANIE KOMUNII ŚWIĘTEJ

10. W czasie rozdzielania wiernym Komunii świętej wszyscy komunikujący mają mieć bezwzględnie zasłonięte usta i nos.
11. Przypominam, że wierni mają prawo przyjmować Komunię świętą zarówno do ust, jak i na rękę, w postawie klęczącej albo stojącej. Niezależnie jednak od tego, należy oddzielnie udzielać Komunii świętej do ust i na rękę (np. jeden szafarz udziela Komunii do ust, a drugi na rękę). Proboszczów zobowiązuję do ogłaszania przed udzielaniem Komunii świętej porządku jej rozdzielania, a także pilnowania, aby wszyscy, którzy mają rozdzielać Komunię świętą, dezynfekowali ręce przed udzielaniem jej wiernym.

TROSKA O CHORYCH

12. Zachowując nadzwyczajne środki ostrożności, należy sprawować posługę duszpasterską wobec tych chorych, którzy o to proszą. Posługę tę nadal pełnić mogą jedynie duchowni. Odwiedzając chorych, duchowni mają mieć zasłonięte usta i nos oraz dezynfekować ręce przed wizytą w każdym domu, a także po niej.
13. Jeśli chodzi o posługę wobec zarażonych SARS-CoV-2 oraz chorych na COVID-19, to jest ona sprawowana w dedykowanych szpitalach, zajmujących się leczeniem tylko tej choroby, natomiast w przypadku chorych, przebywających w swoich mieszkaniach, posługa wobec nich odbywa się w ścisłym porozumieniu i współpracy ze stacjami opieki Caritas.

INNE KWESTIE DUSZPASTERSKIE

14. Ewentualne rekolekcje, misje czy spotkania formacyjne, organizowane dla wiernych w parafiach, należy odbywać w obowiązującym reżimie sanitarnym.
15. Roztropnemu rozeznaniu dziekanów pozostawiam kwestię organizowania ogólnych spotkań kapłańskich. Zalecam zachować daleko idącą powściągliwość także w prywatnych spotkaniach kapłanów, przy czym nie zabraniam organizowania zjazdów kursowych, które mają odbywać się w obowiązującym reżimie sanitarnym.
16. Spotkania formacyjne, organizowane dla dzieci i młodzieży, należy prowadzić w takim trybie, w jakim prowadzone są zajęcia szkolne, a jeśli to niemożliwe, należy je odwołać.
17. Usta i nos mają mieć nadal zasłonięte wszystkie osoby, tak duchowne, jak świeckie, które przyjmują interesantów w kancelarii parafialnej czy zakrystii.

POSTANOWIENIA KOŃCOWE

18. Duchowni chorzy na COVID-19 bądź objęci kwarantanną są zobowiązani zgłosić ten fakt w Kancelarii Kurii Diecezjalnej natychmiast po uzyskaniu wiedzy na ten temat od kompetentnych służb.
19. Kuria Diecezjalna w Opolu będzie czynna w trybie zwykłym, czyli od 9.00 do 13.00 i 0d 14.00 do 16.00, poza wyjątkami, o których informacje znajdują się na stronie internetowej diecezji bądź w odrębnych zarządzeniach.
20. Odwołuję wszelkie wcześniejsze zarządzenia w materii objętej niniejszym Dekretem.
21. W razie jakichkolwiek wątpliwości czy trudności interpretacyjnych w rozumieniu zapisów niniejszego Dekretu należy zwrócić się do Biskupa Opolskiego, wikariuszy generalnych, kanclerza, dyrektora Wydziału Duszpasterskiego i oficjała, dostępnych przede wszystkim drogą służbowego maila.
22. Proszę duszpasterzy o częstsze sprawdzanie służbowej poczty elektronicznej.

  Kanclerz Kurii           Biskup Opolski
ks. Wojciech Lippa         † Andrzej Czaja 

Opole, dnia 26 marca 2021 roku
Nr 7/2021/A/KNC-K

DEKRET
o przebiegu Wielkiego Tygodnia i Wielkanocy w diecezji opolskiej

W trosce o właściwe przeżycie uroczystości wielkanocnych, w nawiązaniu do przepisów obowiązującego prawa kościelnego i świeckiego, w Wielkim Tygodniu i w Oktawie Wielkanocy na terenie diecezji opolskiej postanawiam, co następuje.

Rozdział I 
ZASADY OGÓLNE

1. Liturgię Świętego Triduum Paschalnego wolno wyjątkowo poza kościołami parafialnymi, sprawować także w kościołach czy kaplicach filialnych. W związku z tym, wolno także zwiększyć liczbę celebracji w parafiach, które dysponują tylko jednym kościołem, przy czym ołtarz, tam, gdzie to jest przewidziane, należy obnażyć jedynie po ostatniej z nich. Nie można powtarzać procesji do Ciemnicy i Bożego Grobu.
2. W kościołach czy kaplicach w obrzędach kultu religijnego nie może uczestniczyć więcej niż 1 osoba na 20 m², zachowując dystans między sobą nie mniejszy niż 1,5 m, chyba, że wspólnie zamieszkują.
3. Należy rozważyć tam, gdzie to możliwe, czy celebracji Wielkiego Tygodnia nie prowadzić na przykościelnych placach, ponieważ na zewnątrz świątyń nie obowiązują limity wiernych, a jedynie nakaz zakrywania maską ust i nosa oraz dystansowania się na odległość nie mniejszą niż 1,5 m.
4. Wierni są zobowiązani do zakrywania maską ust i nosa podczas przebywania w obiektach kultu religijnego i w ich otoczeniu. Dotyczy to również koncelebransów i usługujących. Z tego obowiązku wyłączeni są jedynie główni celebransi oraz ci, którym zezwalają na to odrębne przepisy państwowe.
5. Należy rozważyć tam, gdzie to możliwe, czy w Niedzielę Zmartwychwstania Pańskiego, Poniedziałek Wielkanocny oraz w II Niedzielę Wielkanocną nie zwiększyć liczby Mszy świętych, korzystając z uprawnienia do binacji, trynacji i kwadrynacji, by umożliwić jak największej liczbie wiernych uczestnictwo w świątecznej Eucharystii.
6. Z wyłączeniem Wielkiego Czwartku i Wielkiego Piątku, kiedy Komunii św. można poza obrzędami udzielać jedynie chorym oraz Wielkiej Soboty, kiedy można jej udzielać jedynie na sposób Wiatyku należy zatroszczyć się o to, aby ci wierni, którzy z różnych powodów nie uczestniczyli we Mszy św. bądź obrzędach liturgicznych, mogli przyjąć Komunię św. poza ich sprawowaniem.
7. Zabrania się udzielania Komunii świętej pod dwiema Postaciami.
8. Należy przypomnieć wiernym, że aż do odwołania w mocy pozostaje dyspensa od obowiązku uczestnictwa we Mszy świętej niedzielnej i świątecznej dla osób w podeszłym wieku i innych poważnie zagrożonych z uwagi na tzw. choroby towarzyszące czy stan błogosławiony, osób z objawami infekcji, przebywających w kwarantannie i samoizolacji, odczuwających wzmożoną obawę przed zakażeniem oraz tych wszystkich, którzy nie z własnej winy nie mogą uczestniczyć w liturgii (np. ze względu na ustanowione ograniczenia nie dostaną się do kościoła), a czas Komunii wielkanocnej trwa od Środy Popielcowej do Niedzieli Trójcy Przenajświętszej włącznie. Należy jednak zachęcać wiernych do tego, by łączyli się duchowo ze zgromadzonymi w kościołach na obrzędach Wielkiego Tygodnia poprzez środki masowego przekazu.
9. Należy zorganizować spowiedź przedświąteczną wg zwykłego porządku, z zastrzeżeniem, że nie wolno jej odbywać w zamkniętych konfesjonałach, a wierni oczekujący na spowiedź mają zachowywać dystans między sobą nie mniejszy niż 1,5 m.
10. Osoby, które nie będą mogły skorzystać ze spowiedzi wielkanocnej, winny wzbudzić akt żalu doskonałego i przystąpić do niej w późniejszym terminie.
11. Zezwala się na pokropienia. Jeśli podczas pokropienia celebrans przechodzi przez kościół, ma mieć założoną maskę, zasłaniającą usta i nos.
12. Należy zachęcać wszystkich wiernych do przeżywania liturgii Triduum Paschalnego i Wielkanocy w gronie rodzinnym. Materiały służące w tym pomocą zostaną udostępnione na stronie internetowej diecezji.

Rozdział II
PRZEBIEG WIELKIEGO TYGODNIA I WIELKANOCY

• 1. Niedziela Palmowa

1. Upamiętnienie wjazdu Pana Jezusa do Jerozolimy powinno być obchodzone wewnątrz kościoła. Należy zastosować trzecią formę przewidzianą przez Mszał Rzymski, czyli zwykłe wejście. W liturgii biskupiej można zastosować formę drugą.
2. Poświęcenie palm odbywa się jedynie podczas obrzędów.

• 2. Wielki Czwartek

1. Msza krzyżma odbędzie się w katedrze opolskiej o godz. 9.30. Mają ją koncelebrować delegaci poszczególnych dekanatów, a także przedstawiciele Kurii Diecezjalnej w Opolu, SDO oraz WMSD. Przedstawicielami wiernych świeckich będą klerycy, służba liturgiczna, delegacje: sióstr zakonnych, modlitewnej wspólnoty „Oremus”, Bractwa św. Józefa oraz Maryjnej Wspólnoty Opiekunek Dziecięctwa Bożego. Szczegóły celebracji zostaną podane w specjalnym Komunikacie.
2. Opuszcza się opcjonalny obrzęd umywania nóg.
3. Buduje się Ciemnicę i urządza w niej adorację wg zwykłego porządku. Do adoracji zachęca się zwłaszcza tych, którzy nie uczestniczyli we Mszy Wieczerzy Pańskiej.

• 3. Wielki Piątek

1. Zachęca się do odprawiania Drogi Krzyżowej.
2. W Wielkiej Modlitwie Powszechnej należy dodać wezwanie, które zostanie przekazane w odrębnym Komunikacie.
3. Adoracja krzyża odbywa się w ten sposób, że jedynie (główny) celebrans oddaje mu cześć przez pocałunek, pozostali celebransi i wierni przez procesjonalne przyklęknięcie bądź głęboki skłon przed nim. Gdy liturgia jest transmitowana, należy po zakończonej adoracji indywidualnej, unieść krzyż na chwilę cichej modlitwy.
4. Liturgię kończy Modlitwa po Komunii. Po zakończonych obrzędach Najświętszy Sakrament przenosi się do Bożego Grobu, który należy na tę okoliczność zbudować. Obnaża się ołtarz.
5. Dziś i w Wielką Sobotę zabrania się, jak to jest w zwyczaju, udostępniać wiernym krzyża do adoracji w taki sposób, aby mogli go dotykać czy całować. Krzyż powinien pozostawać na ołtarzu albo obok niego, a hołd należy mu oddawać poprzez głęboki pokłon bądź przyklęknięcie.
6. Zachęca się, aby tam, gdzie to jest możliwe, zorganizować nocną adorację Najświętszego Sakramentu przy Bożym Grobie, z zapewnieniem ciągłości obsady modlących się wiernych.

• 4. Wielka Sobota

1. Należy urządzić całodzienną adorację przy Bożym Gronie z podaniem jej zwyczajowego planu.
2. Błogosławi się pokarmy na wielkanocny stół. Przy dobrej pogodzie błogosławieństwa te należy organizować raczej na zewnątrz kościołów, zachęcając wiernych do chwili osobistej adoracji przy Bożym Grobie. Trzeba tak zwiększyć liczbę błogosławieństw, by nie dopuścić do zbytniej kumulacji wiernych, zwłaszcza jeśli błogosławieństwo pokarmów odbywa się wewnątrz kościoła.
3. Zabrania się błogosławienia pokarmów poza miejscami świętymi bądź ich okolicami.

• 5. Wigilia Paschalna

1. Liturgia rozpoczyna się wewnątrz kościoła. Do poświęcenia ognia można użyć zwykłej świecy, innej niż paschał.
2. Należy poświęcić źródło chrzcielne, odnowić chrzcielne przyrzeczenia i dokonać pokropienia wiernych.
3. W parafiach, w których procesja rezurekcyjna ma zwykle miejsce po zakończeniu obrzędów Wigilii Paschalnej, należy po modlitwie pokomunijnej wystawić Najświętszy Sakrament na ołtarzu, po czym, pomijając procesję, odśpiewać Te Deum i udzielić sakramentalnego błogosławieństwa, chyba że możliwe jest urządzenie procesji z udziałem jedynie służby liturgicznej wewnątrz kościoła. Radość wielkanocną mają oznajmiać przede wszystkim bijące dzwony.

• 6. Niedziela Zmartwychwstania Pańskiego

1. W parafiach, w których procesja rezurekcyjna zwyczajowo ma miejsce rano, należy Najświętszy Sakrament wystawić przed Mszą przy Bożym Grobie, zachować zwyczajowe śpiewy i pomijając procesję, zakończyć je Te Deum, udzielić błogosławieństwa sakramentalnego, a Mszę rozpocząć od Gloria, chyba że możliwe jest urządzenie procesji z udziałem jedynie służby liturgicznej wewnątrz kościoła.
2. Należy odprawić świąteczne Nieszpory.

Rozdział III
PRZEPISY KOŃCOWE

1. Odwołuję Dekret z dnia 16 marca br. (nr 5/2021/A/KNC-K), dotyczący tej samej materii, co Dekret niniejszy.
2. Kuria Diecezjalna w Wielkim Tygodniu będzie przyjmować petentów do Wielkiej Środy włącznie, a po Wielkanocy od środy w jej Oktawie w zwykłych godzinach urzędowania, czyli od 9.00 do 13.00 i od 14.00 do 16.00 (w Wielką Środę do 13.00).
3. W razie jakichkolwiek wątpliwości czy trudności interpretacyjnych w rozumieniu zapisów niniejszego Dekretu należy zwrócić się do Biskupa Opolskiego, do którego należy autentyczna interpretacja wydawanego przez niego prawa, a także do tych, którym w tej szczególnej sytuacji ją powierzył, tj. do wikariuszy generalnych, wikariusza biskupiego ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów, kanclerza, dyrektora Wydziału Duszpasterskiego i oficjała, dostępnych drogą służbowego maila.
4. Z uwagi na dynamiczną sytuację w kraju niniejsze zarządzenia mogą ulec zmianie. Proszę duszpasterzy o częstsze sprawdzanie służbowej poczty elektronicznej.

Na owocne przeżywanie misteriów męki, śmierci i chwalebnego zmartwychwstania Pana naszego Jezusa Chrystusa wszystkim z serca błogosławię.

  Kanclerz Kurii           Biskup Opolski
ks. Wojciech Lippa         † Andrzej Czaja