„Formacja chrześcijańska oznacza proces, który ciągle musimy podejmować, aby kształtować w sobie dojrzałego chrześcijanina” – mówił biskup opolski Andrzej Czaja podczas Mszy św. sprawowanej w niedzielę 7 grudnia w kościele jubileuszowym pw. Ducha Świętego w Opolu-Winowie.

W homilii bp Andrzej Czaja podkreślił, że wezwanie Jana Chrzciciela do nawrócenia pozostaje wciąż aktualne. Zwrócił uwagę, że słowa „Nawracajcie się, bo bliskie jest królestwo Boże” przypominają o konieczności ciągłego zwracania się ku Bogu. Wyjaśniał, że nawrócenie nie ogranicza się jedynie do powstawania z grzechu, lecz oznacza także konieczność rozwoju duchowego.

Nawiązując do nowego programu duszpasterskiego, bp Czaja wskazywał, że formacja chrześcijańska jest procesem kształtowania w sobie dojrzałego ucznia Chrystusa i wymaga wysiłku. Zaznaczał, że więź z Chrystusem trzeba nieustannie potwierdzać w codziennym życiu, uznawać Go za Pana i Zbawiciela oraz troszczyć się o relację z Nim, aby coraz pełniej żyć na Jego wzór. Wyjaśniał, że chrześcijanin, żyjąc w jedności z Chrystusem, nie lęka się trudności, krzyża i cierpienia, jednak takiej postawy nie da się osiągnąć bez trudu formacji.

W kolejnej części homilii biskup odniósł się do tematu nadziei. Zaznaczył, że jej źródłem jest Bóg i Jego miłość, a kształtowaniu nadziei służą cierpliwość oraz pociecha płynąca z Pisma Świętego. W tym kontekście hierarcha wskazał na postać bł. o. Alojzego Ligudy jako świadka nadziei w ekstremalnych warunkach obozowych. Przypominał, że potrafił on dodawać otuchy współwięźniom i pozostawał człowiekiem pogodnym, spokojnym, „zapatrzonym w inną rzeczywistość”. Cytował relację jednego z więźniów, który mówił, że tak głęboka nadzieja mogła wynikać jedynie z „potęgi wiary”. Dodał, że błogosławiony, przebywając w baraku dla chorych, opowiadaniami o dobroci Boga podtrzymywał resztki nadziei tych, którzy go otaczali, wypełniając w ten sposób słowa psalmu: „Stawiam sobie Pana przed oczy – On jest po mojej prawicy, nic mną nie zachwieje”.

Biskup podkreślał również, że Adwent jest czasem szczególnej czujności duchowej. Wskazywał na konieczność nieustannego zbliżania się do Boga, walki z grzechem i troski o duchowy rozwój. Zaznaczał, że współczesny świat często „zabiera nadzieję i wprowadza klimat nieufności”, co czyni jeszcze pilniejszym pielęgnowanie więzi z Chrystusem.

Na zakończenie biskup wezwał wiernych, aby na wzór bł. o. Ligudy wpatrywali się w Chrystusa. Zachęcał do duchowego wysiłku, mówiąc, by każdy „postawił sobie Pana przed oczy, przypomniał sobie dzieła Jego łaskawości, spojrzał na krzyż i z wiarą mówił: nic mną nie zachwieje”. Prosił również, aby w okresie Adwentu odnowić świadomość, że to Bóg jest źródłem nadziei i prowadzi człowieka ku pełni Królestwa.

Monika Chrzanowska

Z nadzieją zmartwychwstania informujemy, że w poniedziałek 1 grudnia 2025 r. w 78. roku życia i w 53. roku kapłaństwa zmarł ks. Tadeusz Romanek, emerytowany rektor kościoła pw. Niepokalanego Serca NNP w Opolu-Świerklach.

Przyobleczcie się w Pana Jezusa Chrystusa (Rz 13, 14)

Drodzy Diecezjanie,

w liturgii słowa I Niedzieli Adwentu wybrzmiewają treści, które przynaglają nas do podjęcia z większą gorliwością trudu pracy nad sobą. Nie chodzi tylko o podjęcie adwentowych postanowień z myślą o owocnym przeżyciu Bożego Narodzenia, lecz o gotowość na spotkanie z Panem w dniu, w którym przyjdzie, by nas obdarzyć zbawieniem. Pan Jezus wprost wzywa nas: „bądźcie gotowi, bo w chwili, której się nie domyślacie, Syn Człowieczy przyjdzie” (Mt 24,44). To znaczy, że trzeba stale podejmować wysiłek dojrzewania w chrześcijańskiej egzystencji i doskonalenia duszy do życia w komunii z Bogiem na wieki.

  Niestety, nasza chrześcijańska codzienność pokazuje wiele zaniedbań w tym względzie, co gorzko skutkuje w życiu osobistym i wspólnotowym. Tymczasem myśl Kościoła na temat formacji chrześcijańskiej jest bardzo bogata i mamy z czego zaczerpnąć. W tym celu przygotowano program duszpasterski pod tytułem: Uczniowie-misjonarze, który ma nas pobudzić do większej troski o duchowy rozwój i chrześcijańską doskonałość, na miarę Chrystusowego wezwania: „Bądźcie doskonali, jak doskonały jest wasz Ojciec niebieski” (Mt 5,48).

1. Istota chrześcijańskiej formacji

Formacja chrześcijańska to proces kształtowania w nas dojrzałego chrześcijanina czy – jak mawiał Tertulian – stawania się nim. W procesie tym inicjatywa należy do Boga. On pragnienie naszego zbawienia i tego, byśmy doszli do poznania prawdy (por. 1 Tm 2,4n), byśmy byli święci i nieskalani (por. Ef 1,3), i dostąpili chwały oglądania Jego oblicza. Dlatego, podobnie jak kiedyś Abrahama, każdego z nas zaprasza do wędrówki. Wzywa nas, abyśmy Mu zaufali i dali się poprowadzić, a podążając za Chrystusem, stali się godnymi udziału w Królestwie niebieskim. Chrystus jest nam dany jako doskonały Przewodnik i Wychowawca. Udziela się nam w mocy Ducha Świętego, przychodzi w słowie Bożym, sakramentach, w drugim człowieku, zwłaszcza ubogim, a także w formie zaproszenia do dźwigania krzyża w różnych okolicznościach życia; otwiera nasze serca, oświeca je, przemienia i uświęca.

  To znaczy, że u początku całego procesu naszej formacji jest spotkanie Chrystusa, które naszemu życiu nadaje nową perspektywę, nowy kierunek, jeśli otwieramy się i angażujemy w Jego osobę. Nasza rola polega na poddaniu się woli Bożej, współdziałaniu z Chrystusem i Jego Duchem. Stąd częsty apel papieży: „Otwórzcie drzwi Chrystusowi”. Im bardziej poznajemy Chrystusa tym więcej w nas motywacji i mobilizacji do podejmowania kolejnych kroków na drodze formacyjnego wzrostu.

   Zasadniczym zadaniem każdego jest przyjąć Jezusa, starać się Go zrozumieć i odpowiedzieć na Jego miłość. Nie chodzi o jednorazowy akt, lecz życiową postawę, którą znamionuje życie Jezusem, podejmowanie trudu zgłębiania Jego tajemnicy i kształtowanie żywej osobowej relacji z Nim. W tym wszystkim wzrasta nasza ufność do Boga, wola oddania Mu życia, pragnienie zjednoczenia z Chrystusem i radość stawania się podobnym do Niego.

  Wszystko rozpoczyna Boże działanie. W przypadku chrztu dzieci, w odpowiedzi na prośbę rodziców wyrażoną we wspólnocie Kościoła, Pan Bóg udziela dziecku łaski wiary, która jest jak ziarno, z całym potencjałem wzrostu, wrzucone w glebę ludzkiego serca. Wraz z rozwojem świadomości dziecka może się pięknie rozwijać i owocować, jeśli do serca dziecka dociera radosna nowina o Jezusie. Z roku na rok dziecko więcej żyje Jezusem i coraz bardziej Go kocha. W tej początkowej fazie rozwoju wiary zasadnicza jest rola rodziców i najbliższej rodziny. Mam na myśli działania stanowiące fundament wychowania w wierze: pierwsze słowa o Jezusie, o Jego miłości ku nam, opowieści o wielkich Jego dziełach, wspólne modlitwy z dziećmi, przyprowadzanie do świątyni, pierwsze nauki o tym, co Jezusa raduje, a co zasmuca. Dla dalszej formacji nie mniej ważna jest katecheza parafialna skoncentrowana na rozwijaniu więzi dziecka z Bogiem i na wdrażaniu dziecka w życie wspólnoty parafialnej.

   Tak więc, najpierw następuje czas, w którym jesteśmy do Boga prowadzeni jakby za rękę przez świadków wiary (rodziców, duszpasterzy, katechetów). Z chwilą przyjęcia bierzmowania, sakramentu dojrzałości chrześcijańskiej, rozpoczyna się czas autoformacji i przejmujemy na siebie ciężar odpowiedzialności za rozwój i jakość życia wiary. Odtąd potrzeba naszej stałej troski o żywą więź z Bogiem i realizację naszego powołania do świętości.

   To znaczy, że w życiu chrześcijańskim nie możemy troszczyć się jedynie o rzetelną znajomość prawd wiary, gorliwe wypełnianie praktyk religijnych i zewnętrzną poprawność naszego postępowania. Najważniejsze jest kształtowanie żywej więzi z Chrystusem. Szczególnie ważne jest to, aby moje poznanie Jezusa zaowocowało podjęciem decyzji, że chcę z Nim pójść przez życie. Konsekwencją powinno być budowanie więzi z Jezusem przez słuchanie Bożego słowa, trwanie na modlitwie, regularne korzystanie ze świętych sakramentów, zwłaszcza z Eucharystii, wdrażanie w życie moralności chrześcijańskiej, realizacja powołania, pełnienie obowiązków stanu. W dalszym rozwoju chodzi o upodabnianie się coraz bardziej do Jezusa, w Jego oddaniu i posłuszeństwie Ojcu, w ofiarnej miłości bliźniego, na drodze naśladowania Go w życiu i postępowaniu. Wszystko zaś powinno zmierzać do coraz większej jedności z Chrystusem, albowiem celem formacji chrześcijańskiej jest zjednoczenie z Bogiem. Stąd wołanie Apostoła Pawła: „Przyobleczcie się w Pana Jezusa Chrystusa” (Rz 13,14).

2. Zasadnicze wezwania formacyjne

Najpierw trzeba stwierdzić, że komunii z Chrystusem nie da się osiągnąć bez bycia Jego uczniem, czyli bez trwania przy Nim, bez słuchania Jego słowa, zgłębiania Jego nauki i życia Jego Ewangelią, bez czerpania z obfitości Jego łaski i mocy Jego Ducha i bez dbałości o dialog i komunikację z Nim. Trzeba bowiem nieustannie pić z Tego źródła wody żywej, która płynie z Jego wnętrza i która jest źródłem naszego uświęcenia. Dlatego należy stale pamiętać o Jezusie, na co dzień żyć Jego słowem, od porannego zamyślenia do wieczornego rachunku sumienia, dbać o życie modlitewne, nie dla spełnienia obowiązku, lecz celem spotkania się z Panem, stale pogłębiać swoje przeżywanie liturgii eucharystycznej, aby owocowała doświadczeniem obecności i miłości Pana. Bardzo istotne jest regularne i nabożne korzystanie z sakramentu pokuty i pojednania. Grzech, zwłaszcza ciężki i trwanie w nim, uderza bowiem w jedność z Chrystusem i powoduje regres w naszym rozwoju duchowym. Dlatego ciągle potrzeba nawrócenia i pokuty, czyli eliminowania z życia tego, co nas od Boga oddala. Musimy też zadbać o bardziej ascetyczny styl życia, z praktyką świadomej rezygnacji, czy przynajmniej stosowania ograniczeń w korzystaniu z dóbr ziemskich, celem odbudowania naszej duchowości, by obfitowały w nas owoce Ducha Świętego (por. Ga 5,22).

  Istotnym poziomem dorastania do zażyłej więzi z Jezusem i zarazem sprawdzianem jakości naszej relacji z Nim jest nasze odniesienie do bliźnich we wspólnocie wierzących, poczynając od własnego domu, odniesienie do ludzi w potrzebie w naszym środowisku życia i nasze zaangażowanie w budowę i rozwój wspólnoty Kościoła. Chodzi o świadectwo naszego braterstwa i służby oraz miłości do ubogich. Nasz rozwój w tym względzie domaga się krzewienia duchowości komunii, czyli przezwyciężania egoizmu i rozwijania między nami kultury czułości, spotkania, dobrych relacji. Podstawą realizacji są postawy, które Pan Jezus wskazuje uczniom, aby mogli żyć we wzajemnej miłości: prostota i otwartość, dobry przykład, troska o ubogich, braterskie upomnienie, wspólna modlitwa, przebaczenie i pojednanie (por. Mt 18). Na tym poziomie troski o przykładne życie mamy w Kościele opolskim wiele możliwości rozwoju, w związku z nowymi wyzwaniami. Szczególnie zapraszam do zaangażowania w proces odbudowy wspólnotowego życia w naszych parafiach, do rozważenia możliwości i podjęcia wysiłku zaangażowania się w liturgię, w różne posługi, grupy i wspólnoty, aktywności indywidualne i grupowe, w różne formy apostolatu, w przekaz wiary młodemu pokoleniu, w dzieła miłości i organizowanie życia w domach parafialnych.

   Natomiast trzecie wezwanie formacyjne wiąże się ze zbawczym posłannictwem chrześcijan, które wynika z nakazu misyjnego Chrystusa. Bez podejmowania dzieła ewangelizacji nasze dążenie do zjednoczenia z Chrystusem nie może być zrealizowane. Także więc w tym obszarze chrześcijańskiej egzystencji ujawnia się wiele konkretnych zadań. Przede wszystkim nie możemy się dyspensować z obowiązku podjęcia tego wezwania i zaprzestać poszukiwania nowych dróg szerzenia Ewangelii w swoim środowisku życia. Trzeba wychodzić do tych, którzy Chrystusa nie znają i do tych, którzy zagubili się na ścieżkach wiary i odstąpili od Niego. By nie ulegać lękom i zniechęceniu, trzeba uwierzyć w moc skutecznego oddziaływania Ducha Świętego w nas i przez nas. I trzeba się dzielić tym, co Jezus uczynił dla nas i jak wielkich dzieł dokonał dla całego rodzaju ludzkiego. Mam na myśli zwiastowanie orędzia o nieskończonym miłosierdziu Boga, które przyjęło się nazywać kerygmatem. Chodzi o esencję radosnej nowiny dla każdego człowieka, że Jezus cię kocha, daje ci swoje życie, jest przy tobie i pragnie twego szczęścia. To orędzie ma moc budzenia wiary, zwłaszcza wówczas, gdy chrześcijanin zapewnia: tego doświadczyłem i miłość Jezusa jest moim udziałem. Powinno to być przekazywane osobom żyjącym pośród nas, zwłaszcza w domu, dzieciom i wnukom.

   Drodzy Diecezjanie, u początku nowego roku kościelnego zwracam się do Was z apelem, aby gorliwie zaangażować się w dzieło kształtowania dojrzałej egzystencji chrześcijańskiej: Chrystusowego ucznia, świadka i misjonarza. Pan Bóg od nas oczekuje: świętości, miłości wzajemnej i ewangelizacji świata. Im bardziej będziemy o to zabiegać, tym bardziej będziemy podobni do Chrystusa i godni nieba. Pomocą może nam być krzewienie w parafiach kultu Najświętszego Serca Pana Jezusa i upowszechnianie nabożeństwa pierwszych sobót. W rodzinach chciejmy korzystać z przygotowanego materiału formacyjnego, który można pobrać z naszej diecezjalnej strony internetowej.

   Kończąc swoje pasterskie słowo, z radością informuję, że po ponad trzech latach będziemy mogli wrócić do naszej katedry. Wszystkich Was zapraszam do udziału w uroczystościach z tym związanych, zwłaszcza na liturgię zamknięcia Roku Jubileuszowego w Niedzielę Świętej Rodziny, 28 grudnia o godzinie 14.00; będzie jej przewodniczył abp Antonio Guido Filipazzi, Nuncjusz Apostolski w Polsce. Wszystkich kapłanów, osoby konsekrowane, wiernych parafii opolskich i mieszkańców Opola zapraszam w sobotę 20 grudnia; o godzinie 11.00 będzie sprawowana liturgia z wejściem do katedry i poświęceniem ołtarza. Natomiast w IV Niedzielę Adwentu zapraszam na liturgię dziękczynienia wszystkich wykonawców renowacji katedry i wiernych parafii katedralnej. O szczegółach będziemy jeszcze informować.

  Na cały Nowy Rok Kościelny udzielam Wam wszystkim pasterskiego błogosławieństwa. Niech będzie Wam mocą w realizacji dzieła uświęcenia i różnych form apostolatu.

Wasz Biskup

† Andrzej Czaja

Opole, 26 listopada 2025 r.

___

List zostanie odczytany w kościołach naszej diecezji w I Niedzielę Adwentu, 30 listopada 2025 r. 

„Muzyka i śpiew jednoczą nas we wspólnocie wiary i miłości Boga” – mówił w sobotę, 29 listopada, bp Rudolf Pierskała podczas Mszy św. sprawowanej w kościele pw. Matki Boskiej Bolesnej i św. Wojciecha w Opolu w intencji środowiska Diecezjalnego Instytutu Muzyki Kościelnej.

Podczas liturgii biskup podkreślił, że „Kościół w ostatni dzień roku liturgicznego wzywa nas do oddawania chwały Bogu”, przypominając, że sprawowanie liturgii ma nie tylko prowadzić do uświęcenia wiernych, ale przede wszystkim „ma być oddawaniem najwyższego kultu jedynemu Bogu”. Jak zauważył bp Pierskała, już prorok Daniel i trzej młodzieńcy „śpiewali w ogniu: Chwalcie na wieki najwyższego Pana, bo pierwsze przykazanie wzywa do miłowania Boga całym sercem, całym umysłem, całą mocą i ze wszystkich sił swoich”.

Hierarcha wyjaśnił również, dlaczego muzyka kościelna zajmuje w liturgii tak istotne miejsce. „Boga chwalimy w liturgii nie tylko słowami, ale przede wszystkim śpiewem i muzyką” – mówił, dodając, że organy, choć wyjątkowe, „same nie są w stanie spełniać roli kultu Bożego”. Podkreślił, że dopiero obecność organisty sprawia, że muzyka staje się modlitwą. „Muzyk kościelny zajmuje miejsce między ziemią a niebem, pomagając wiernym w chwale oddawanej Ojcu i przekazując Dobrą Nowinę w psalmach, hymnach i pieśniach wzmacniając słowa muzyką” – tłumaczył.

W homilii bp Pierskała wyraził podziękowania za czterdzieści lat posługi małżeństwa Wiesławy i Remigiusza Pośpiechów w opolskim środowisku muzyczno-kościelnym. Biskup podkreślił, że ten jubileusz stanowi „szczególną okazję, aby wyśpiewać Bogu dziękczynne Magnificat i Te Deum za ich wkład w rozwój muzyki kościelnej w diecezji”. „Dziękuję Wam za wykształcenie wielkiej rzeszy muzyków, organistów, dyrygentów zespołów, scholistów i chórzystów, których posługa przynosi chwałę Bogu, dumę diecezji opolskiej i radość wiernym” – zwrócił się do jubilatów.

Biskup przypomniał także, że dobrzy muzycy kościelni nie tylko pięknie wykonują śpiew czy grę na instrumentach, ale „postępują w dobrym, w prawdziwej wierze i w dobrych obyczajach”. Zwracając się do jubilatów, dodał ,że „swoją postawą i świadectwem życia zawsze dawali piękny przykład nie tylko uczniom, ale także nauczycielom”, a ich posługa sprawia, że wierni „przez śpiew wznoszą ducha do nieba”.

Na zakończenie homilii bp Pierskała porównał organy do obrazu wspólnoty Kościoła. „Tak jak organy brzmią harmonią dźwięków, tak powinno brzmieć zgromadzenie wiernych harmonią miłości wzajemnej” – podkreślił biskup. Wskazał, że dopiero gdy każdy wniesie swój dar, „pomnożone dobro staje się udziałem wszystkich”, a wspólna modlitwa i śpiew mogą być „odpowiednikiem harmonii muzyki organowej”.

Monika Chrzanowska
fot. DIMK

Spotkanie stanowiło okazję do omówienia kluczowych zagadnień związanych z życiem duszpasterskim i organizacyjnym Kościoła lokalnego. Obrady poprzedziła wspólna modlitwa.

Spotkanie biskupów metropolii górnośląskiej odbyło się 27 listopada w sanktuarium św. Jacka w Kamieniu Śląskim. Obradom przewodniczył po raz pierwszy abp Andrzej Przybylski, metropolita katowicki.

Biskupi dyskutowali nad sposobami wdrażania ogólnopolskiego programu duszpasterskiego w poszczególnych diecezjach metropolii. Omówiono praktyczne narzędzia i priorytety, które mogą wspierać zarówno duchowieństwo, jak i wiernych w prowadzeniu działań formacyjnych oraz apostolskich.

Ważnym punktem obrad była kwestia formacji kapłańskiej, ze szczególnym uwzględnieniem roku propedeutycznego. Biskupi omówili doświadczenia wynikające ze wspólnego odbywania tego etapu przez kleryków z archidiecezji katowickiej oraz diecezji gliwickiej i opolskiej w Wyższym Śląskim Seminarium Duchownym. Rozmawiano także o potrzebach i kierunkach dalszego rozwoju formacji na drodze przygotowania do kapłaństwa.

Hierarchowie podjęli temat katechezy zarówno w szkołach, jak i w parafiach. Zwrócono uwagę na aktualne wyzwania stojące przed katechetami oraz na konieczność pogłębiania współpracy pomiędzy parafiami, rodzicami i środowiskiem szkolnym. Celem jest zapewnienie spójnego i owocnego przekazu wiary młodemu pokoleniu.

Jednym z omawianych zagadnień była kwestia emigracji. Biskupi zastanawiali się nad wyzwaniami duszpasterskimi związanymi z opieką nad emigrantami oraz nad sposobami podtrzymywania więzi emigrantów z Kościołem i wspólnotami lokalnymi.

Spotkanie zakończyło się wspólną modlitwą oraz zapowiedzią dalszych prac nad omawianymi zagadnieniami w ramach metropolii. Spotkanie było również okazją do świętowania imienin arcybiskupa Andrzeja Przybylskiego oraz biskupów Andrzeja Czai i Andrzeja Iwaneckiego.

ks. Bogdan Kania, sekretarz arcybiskupa katowickiego